İlgili Vergi Mevzuatı Ders Notları 1
Malum SPL sınavları yaklaşıyor. Daha önce bazı ders notları eklemiştim. Bu yazımda kısa kısa notlardan oluşan ve tamamen sınava yönelik bir paylaşımdır. Devamı gelecek…
Faydalı olması dileğiyle.
Vergi Hukuk’u 3 temel usul kanunundan oluşmaktadır;
- 213 sayılı Vergi Usul Kanunu
- 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
- 2577 sayılı İdari Yargılama Usul Kanunu
Vergi Mükellefi: Vergi kanunlarına göre kendine vergi borcu düşen Gerçek ya da Tüzel kişilerdir.
Vergi Sorumlusu: Vergi’nin ödenmesi bakımından, alacaklı vergi dairesine karşı muhatap olan kişidir.
Vergi Konusu: Verginin üzerine konulduğu, doğrudan ya da dolaylı olarak kaynağını teşkil eden iktisadi unsurlardır.
Matrah: Vergi’nin üzerinden hesaplandığı değer veya miktardır.
Matrah Çeşitleri
- Spesifik Matrah: Vergi borcunun sayı, ağırlık, hacim, uzunluk gibi fiziki miktarlar üzerinden hesaplanarak belirlendiği vergilerdir. Motorlu taşıtlar vergisi gibi.
- Advalorem Matrah: Fiyat, değer ve bedel gibi kavramlar üzerinden belirlenen vergilerdir. KDV, ÖTV,BSMV, Damga Vergisi, Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi.
Vergi Tarh Şekilleri
- Beyan Usulü Tarh: Mükellef tarafından beyan edilmesidir. Takvim yılı ya da hesap dönemi sonunda vergi dairesine beyanname ile beyan edilmesi sonucu tarh edilir.
- İkmalen Tarh: İdare tarafından defter,kayıt ya da belgelere dayanılarak matrah farkı üzerinden verginin tarh edilmesidir. Ekstra olarak yeni bir tarh söz konusu olur.
- Resen Tarh: Defter, kayıt, belge veya kanuni ölçülere dayanılarak inceleme yapılması mümkün olmayan durumlarda takdir komisyonları tarafından vergi tarh edilir.
- İdarece Tarh: Belirlenmiş sürelerde müracaat edilmemesi, sorumlulukların yerine getirilmemesi durumunda bu yöntem kullanılır.
Vergi Ziyaı: Mükellefin sorumluluklarını vaktinde yerine getirmemesi nedeniyle, tahakkuk’un geciktirilmesidir. Cezası 1 katıdır.
Vergi Borcunu Sona Erdiren Nedenler
- Ödeme
- Takas
- Terkin
- Uzlaşma
Gecikme Faizi: Tahakkuk geciktirildiği için alınır.
Gecikme Zammı: Tahsilat geciktirildiği için uygunlanır.
Yorum Çeşitleri
- Yasama Yorumu
- İdari Yorum
- Yargısal Yorum
- Bilimsel Yorum
Yorum Yöntemleri
- Deyimsel Yorum
- Sistematik Yorum
- Tarihi Yorum
- Amaçsal Yorum
Beyanname Türleri
- Yıllık Beyanname
- Muhtasar Beyanname
- Münferit Beyanname
Vergi Denetim Süreçleri
- Yoklama
- İnceleme
- Arama
- Bilgi Toplama
Usulsüzlük Fiilleri: Vergi kanunlarının şekle ve usule ilişkin hükümlerine uyulmaması halleridir.
Tahsil Zamanaşımı: Alacağın vadesinin rastladığı takvim yılını izleyen takvim yılından itibaren başlar ve 5 yıl içinde tahsil edilemezse zaman aşımına uğrar.
Tam Mükellef Gerçek Kişi: İkametgahı Türkiye’de bulunan veya bir takvim yılı içinde Türkiye’de devamlı olarak 6 aydan fazla oturan gerçek kişilerdir.
Tam Mükellef Kurumlar: Kanuni ya da İş merkezi Türkiye’de bulunan kurumlardır.
Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi: Bir takvim yılı içinde gerçek kişilerce elde edilen kazanç ve iratların bir araya getirilip toplanmasına ve hesaplanan gelirin vergi dairesine bildirilmesine yarayan belgedir.
Münferit Beyanname: Dar mükellefiyete tabi olanların yıllık beyanname ile bildirmeye mecbur olmadıkları bazı kazanç ve iratlardan, vergi kesintisine tabi olmayan kazançların vergi dairesine bildirilmesine yarayan belgedir.
Dikey ve Yatay Adalet: Vergi kanunlarının mükelleflere eşit bir şekilde uygulanmasına yatay adalet, sosyal ve ekonomik durumları farklı olan kişilerden farklı oranlarda vergi alınmasına ise dikey adalet denir.
Vergi İstisnası: Vergi doğuran bir olayın, konusunun istisnaya tabi olmasıdır.
Vergi Muafiyeti: Kişilere tanınan ayrıcalıktır.
